"Stiltes, als grens tussen het onuitsprekelijke en het onuitsprekelijke: een historiografisch experiment gebaseerd op het Amazonegebied", lezing door Jean MOOMOU, universiteitsprofessor geschiedenis.
D In het kader van het seminar "Grenzen, Circulaties, Interculturaliteit en Interacties tussen Mens en Milieu" nodigen de laboratoria LEEISA en MINEA, in samenwerking met de DFR LSH, u graag uit voor een lezing op dinsdag 27 maart 2024 van 16.00 tot 18.00 uur in amfitheater C. Het doel van deze lezing is om te laten zien hoe de praktijk van het zwijgen in het proces van het overbrengen en verwerven van feiten over het verleden politieke, sociale, culturele en religieuze kwesties verhult, die in dienst staan van machtsverhoudingen, overheersing en onderwerping, of zelfs bevrijding (M. Rolph Trouillot 2015). En de ruimte in het hart van onze analyse, gestructureerd door de koloniale geschiedenis met haar 'burns' en 'truncations', vormt hierop geen uitzondering. Hetzelfde geldt voor de geschiedenis van groepen met verschillende routes, die ook hun eigen stilte hebben. Stilte, als een plaats van intimiteit, toevlucht, meditatie, naar binnen kijken, is ook verwant aan een " weigering om te praten over onmenselijke daden "Het maakt het ook moeilijk om taal te gebruiken om handelingen uit te drukken die beschamend, beschamend of gruwelijk zijn. Een van de gevolgen van zwijgen is bijvoorbeeld de onzichtbaarheid van "bijzondere" identiteiten, die een "vermomming" nodig hebben om te kunnen bestaan.
Het Amazonegebied biedt illustraties van dit type, door bijvoorbeeld chromatische identiteit of het gewicht van voorstellingen. De praktijk van het zwijgen kan zeker een kwestie zijn van vrijwillige censuur, maar het kan soms ook synoniem zijn met collectief, categorisch en individueel geheugenverlies; een vergetelheid die deel uitmaakt van het functioneren van het geheugen zelf en die "een vorm van amnesie" is. noodzakelijk voor zowel de samenleving als het individu (Augé 2001: 7-119). Het kan ook de roep om overheidsbeleid voor positieve discriminatie en genoegdoening en om speciale rechten aanwakkeren, evenals heftige polemieken. Dit wordt bevestigd door het feit dat de herinnering aan kolonisatie nog steeds springlevend is en dat minderheden het 'dekoloniale' denken aangrijpen om hun 'menselijke conditie' uit te drukken of zelfs aan de kaak te stellen. Het onderzoeken van stiltes als bron van informatie roept vragen op van epistemologische, heuristische en methodologische aard. Moeten onderzoekers alles zeggen of zich inhouden?
Over de auteur
Jean MOOMOU heeft een doctoraat in geschiedenis en beschavingen (EHESS), is gekwalificeerd om onderzoek te leiden (Université Toulouse II Jean Jaurès) en is universitair docent geschiedenis aan INSPE, Université de Guyane. Hij bestudeert de geschiedenis van het koloniale feit door middel van de vertogen en representaties van de sociaal-politieke praktijken van slavernij onder bevolkingsgroepen van Afrikaanse afkomst in het Amazonegebied en West-Indië. Hij is ook betrokken bij de antropologie van de orale Marron Bushinenge samenlevingen van Suriname in Frans Guyana. Hij is gevoelig voor de kwestie van geschiedenis door middel van plaats, kunst en architectuur, lexicon en gevoelige culturen.